مقدمه
جزوهای که در اختیار شما عزیزان می باشد برمبنای آخرین اطلاعات آموزشی در زمینهی چادرزنی و اسکان اضطراری برای شرکتکنندگان دوره آماده شده است.
سرپناه پیشساخته (مصنوعی)
چادر
نقش چادر به عنوان سر پناه اضطراری
بطور کلی انسان موجودی است که برای بقای خویش از گزند روزگار ابتدا به سرپناه روی آورد و به دنبال آن در پی ایمن سازی برای حفاظت، آن را مقاوم ساخت و تبدیل به مسکن نمود. در شرایط اضطراری پس از سانحه به خصوص هنگام بی خانمانی و آوارگی ناشی از جنگ، زلزله و … چادر بهعنوان اولین و متداولترین سرپناه به نیازهای زیر پاسخ میدهد:
- بهداشت پناهنده: کاهش اثرات مخرب عواملی ازقبیل باران، برف، باد، گردوخاک،آفتاب و بیماری
- محرومیت و منزلت پناهنده: تامین درجهای ازمحرومیت و کمک به تحکیم شان و منزلت افرادی که بهتازگی همه چیز خود را ازدست دادهاند .
- امنیت پناهنده: چادر هرچن اندک، قادر است که حفاظت فیزیکی خانواده را تامین کند. بهعنوان مثال: خطر دزدی را کاهش داده و احساس ایمنی را در میان افراد فراهم میآورد.
- حمایت از معیشت پناهنده: چادر میتواند مکانی برای جمعآوری و نگهداری غذا، سوخت، مراقبت از کودکان و انجام فرایض مذهبی و دیگر امور افراد باشد.
چادر اغلب بهعنوان اولین راهحل پس از زلزله توسط افرادی که خانههایشان ویران میگردد برگزیده میشود تا این افراد بتوانند در نزدیکی خانهاشان ساکن شده، مراقب مایملک خویش باشند و به تدریج با اعمال تغییراتی آنرا بهبود بخشند.
چادر چیست؟
سازهای از پیش طراحی و ساخته شده که اغلب دارای پوششی به جنس برزنت، کتان، و نایلون ضخیم با اسکلتی از جنس چوب، فلز و غیره است که در اندازههای متفاوت به منظور کاربریهای مختلف ساخته میشود.
مزایای استفاده از چادردر اسکان اضطراری
- سبک بودن
- کم حجم بودن
- در دسترس بودن
- حمل و نقل آسان داشتن
- سریع و آسان برپا شدن
- ارزان و کم هزینه بودن
- آسان نگهداری و انبار کردن
- محل سکونت موقتی (همین موضوع سبب پیگیری در خصوص بازسازی و تامین مسکن میگردد.)
- نشانهی شاخص حضور نیروهای امدادی در صحنه(که موجب آرامش روحی و روانی آسیبدیدگان میشود.)
معایب ومحدودیتها
- برخی ازخصوصیات اساسی سرپناه را ندارد(حفاظت اموال، دامها و ذخیره مواد غذایی)
- فضای کافی برای اقامت یک خانواده را ندارد.
- قابل توسعه نیست.
- استحکام آن اندک میباشد و زمان بهرهگیری از آن کوتاه است.
- در برابر آتشسوزی و مواد خطرساز بسیار ضعیف است.
- در برابر سرما و گرما مقاوم نیست و سرمایش و گرمایش آن به سختی صورت میگیرد.
انواع چادر
- چادرهای انفرادی
- چادرهای گروهی
- چادرهای فرماندهی و انبار
- چادرهای ایلیاتی
- چادرهای ابتکاری
- چادرهای تفریحی و گردشگری و سایه بان
- چادرهای مکانیکی
قسمتهای مختلف چادر
- بدنه اصلی چادر: جنس بدنه براساس نیاز، کاربری، شرایط و ویژگیهای جوی و اقلیمی و … متفاوت میباشد .
- پوشش ضد آب
- ۳ قطعه پل ۴ تکه سقف
- ۶ قطعه یک تکه سقف
- ۶ قطعه۲ تکه پایه
- طناب (۱۲ رشته )
- میخ (۲۰ عدد )
نکات مهم قبل از برپایی چادر
- باید محل نصب چادر با دقت ویژهای انتخاب شود.
- در صورت امکان قبل از برپایی چادر، زمین زیر آنرا بهخوبی کوبیده شود(به جهت حشرات درون خاکی )
- پیش از برپایی چادر، باید شیب محل استقرار تنظیم شود ( نباید بیش از ۱۰ درجه باشد).
- پیش از برپایی، چادر باز شده و بهطورکامل بازدید شود (سوراخ، پارگی و… )در صورت معیوب بودن ترمیم گردد.
- تیرک ها، طنابها، میخها و دیگر متعلقات آن بررسی شود.
- جهت وزش باد غالب منطقه و زاویه تابش نور خورشید در نظرگرفته شود.
- درصورت امکان از متعلقات و قسمت های معیوب استفاده نشود.
انتخاب محل برپایی چادر
- در محلی امن و دور از خطر باشد.
- خشک و بدون گل و لای باشد .
- خاک آن سست یا سنگلاخ نباشد و امکان کوبیدن میخ را داشته باشد.
- شیب محل برپایی بیش از ۱۰ درجه نباشد.
- نم و رطوبت زیاد نداشته باشد.
- زیر درختان بلند و کهنسال و مناطق پر درخت نباشد (از محوطههای خالی از درخت استفاده شود).
- در محلهای گود و حریم رودخانهها نباشد (خطر بروز سیلاب).
- در محلهای مرتفع و قلهها نباشد (خطر باد و صاعقه).
- در مناطق برف گیر نباشد (احتمال سقوط بهمن).
- در نزدیکی محلهای جمعآوری زباله و فضولات و فاضلاب نباشد.
- در کنار ساختمانهای مرتفع و تیرهای چراغ برق ترانس دار نباشد.
- در کنار و یا روی لانه حیوانات مانند مورچه ها و … نباشد.
- در نزدیکی چاهها نباشد.
چگونگی برپایی چادر
هر نوع چادر روش مخصوص برپایی به خود را دارد اما بیشتر چادرهای تیرکدار با روش مشابهی برپا میگردند.
- ابتدا تیم برپایی چادر باید کار گروهی و تیمی را برنامهریزی کرده و تقسیم وظیفه کنند.
- بستهبندی چادر را باز کنید. ۲ امدادگر چادر را از داخل کارتن یا کیف خارج کرده و قسمتهای مختلف را بادقت از نظر سلامت و تعداد بررسی میکنند. دیگر اعضای گروه تقسیم وظیفه کرده و از ازدحام در اطراف کیف خودداری کنند تا هنگام خارج کردن تجهیزات، آسیبی به سایر امدادگران نرسد.
- پیش از نصب چادر، زاویه باد غالب منطقه را درنظر بگیرید. چادر باید بهگونهای برپا شود که باد به پهلوی آن برخورد کند (زاویه برخورد ۹۰ درجه) و یا با زاویه ۴۵ درجه از پشت به کنج مخالف درب باز شده برخورد نماید.
- محل برپایی چادر باید حداقل ۱۲ متر و حداکثر۴۸ متر مربع باشد.
- زیر چادر سنگ و جسم نوک تیز نباشد.
- سه قطعه اصلی بام (هر قطعه، چهار تکه لوله با فنر متصل) را مطابق با تصویر نصب کنید.
- بام چادر را توسط ۶ قطعه لوله ارتباطی تکمیل کنید.
- پایههای چادر (۶قطعه ۲تکه)را بصورت همزمان و یا از یک طرف به ترتیب در زیر قسمت سقف قرار دهید.
نکته ۱: گذاشتن پایهها زیر سقف بهروش خرچنگی موجب آسیب به قسمت مفصل پایهها و پرشدن خاک و … میگردد، پس روش مناسبی برای برپا نمودن اسکلت چادر نیست. اگر هنگام بلایا تیم برپایی افراد کوتاه قد ویا خردسال باشند میتوان از این روش استفاده کرد. استفاده از روش خرچنگی در مسابقات ممنوع می باشد .
نکته ۲: برای استحکام و استقرار مناسب اسکلت، پینها را داخل منافذ مورد نظر قرار دهید تا هنگام برپایی، مفاصل کاملا بههم وصل و چفت گردند.
- بدنه اصلی چادر را در زیراسکلت کاملشده، قرار دهید.
- قلابهای چادر را در بخش پل مثلثی در زوایا یا سوراخ روی قطعه مثلثی روی اسکلت قراردهید.
- سپس حلقه های کف را در میخهای پایه انداخته و بندهای چادر را با استفاده از گرهی پاپیونی (که به راحتی باز میشود ) به اسکلت میبندیم.
پوشش ضد آب را روی اسکلت به طوریکه نوشتههای هم زبان چادر و پوشش روی یکدیگر بیفتد قرار میدهیم. (بهتر است نوشته ها روی هم قرار بگیرد ولی الزامی نیست)
بندهای پوشش ضد آب را به اسکلت میبندیم. برای پیشگیری از جابجایی بندهای روی میلههای سقف، بهتر است پیش از بستن بندها، آنها را از بخش پل مثلثی در زوایا عبور داده و سپس ببندیم.
طنابها را به حلقههای روکش وصل میکنیم.
میخ ها را با زاویه ۴۵درجه برخلاف جهت کشش طناب بصورتیکه قسمت صلیب یا حلقههای آن رو به بیرون باشد با فاصله ۵/۱ تا ۲ متر از چادر به اندازه ای (۳/۲) به زمین می کوبیم زمین میکوبیم، تا به آسانی امکان بستن و باز کردن طناب به آنها باشد
نکته ۱: بخاطرداشته باشید میخ ها باید در یک خط و روبروی حلقههای پوشش به زمین کوبیده شوند.
نکته ۲: برای ایجاد استحکام و قوام مناسب چادر با توجه به جنس خاک و شرایط محیطی و جوی منطقه از میخهایی با اندازههای متفاوت استفاده میگردد و در برخی مناطق که امکان زدن میخ بر زمین وجود ندارد، برای مهار کردن چادر طنابها را به اجسام سنگین مانند بلوک، جدول سیمانی، تخته سنگ و … می بندیم .
- به استفاده از گرههای قابل تنظیم، طنابهای چادر را به میخهای اطراف میبندیم بهطوریکه طنابهای روی میخ به زمین نچسبند. درضمن بخش اضافه طنابها نیز باید جمع گردد(طناب در صورت برخورد با زمین رطوبت و آلودگی را به خود جذب کرده و زود پوسیده می شود).
نکته ۳: محل میخها باید به گونهای انتخاب شود که پس از بستن طنابها پوشش ضد آب با اسکلت فلزی و بدنه اصلی چادر زاویه ۴۵درجه ایجاد کند. همچنین طنابها نیز با زاویه ۴۵ درجه به میخها بسته شود در نتیجه امتداد میخها و طنابها نسبت به هم، زاویه ۹۰ درجه دارند که در این صورت حداکثر مقاومت را دارا خواهند بود.
- درب چادر را با درنظرگرفتن جهت تابش نور خورشید، شرایط آب و هوایی(سردسیر و گرمسیر)، جهت وزش باد غالب منطقه، بهطوریکه نوشته روکش چادر به سمت درب ورودی چادر قرار گیرد، بازمیکنیم.
- در انتها برای تهویه داخل چادر، پنجرهها را باز کرده. برای پیشگیری از ورود جریان شدید باد در داخل چادر و بهخطرانداختن استحکام و ایستایی چادر پنجرهی رو به باد را بسته و پنجرهی مخالف را باز میکنیم.
جمع آوری چادر
هرچادر برخلاف ترتیبی که برپاشده، جمع میشود. به بیان دیگر آخرین اقدام در مرحلهی برپایی، اولین اقدام در هنگام جمعکردن چادر است.
انواع روشهای چینش چادرهای همجوار
روش خطی
روش شطرنجی
روش روبروی هم
روش نگهداری چادر
- طنابها پیش از جمعکردن باید از چادر جدا شوند.
- خشک بودن چادر هنگام جمعکردن، بسیار مهم است.
- پیش از جمعکردن چادر، باید تمام آلودگیهای چادر پاک شود.
- مکان نگهداری چادر باید خشک بوده و از تهویه مناسبی برخوردار باشد.
- محل نگهداری چادر پیوسته از نظر جوندگان و بید بررسی شود.
- محل نگهداری چادر باید از سیستم اعلام واطفا مناسبی برخوردار باشد .
- چادر در معرض تابش مستقیم نور خورشید نباشد.
- درصورت پارگی یا سوراخشدگی، پیش از نصب مجدد، ترمیم شود.
منبع: معاونت دانشجویی و جوانان سازمان جوانان جمعیت هلال احمر