انتشار مواد رادیواکتیو

• گرچه انفجار بمب پدیده‌ای کاملاً واضح است‌، اما کسی از وجود مواد رادیواکتیو تا زمانی که متخصصین به وسیله تجهیزات حرفه‌ای آن را شناسایی نکنند، اطلاع پیدا نمی‌کند.
• فرد در هر جایی که باشد باید ‌جانب احتیاط را کاملاً رعایت کرده ‌و ‌فرض را بر آن بگذارد که آلودگی رادیولوژیک نیز اتفاق افتاده است‌ (‌مخصوصاً اگر انفجار در ناحیه‌ای شهری یا در مجاورت اهداف احتمالی تروریست‌ها باشد).
• باید از تماس با هر نوع ماده رادیواکتیو دوری کرد.
• باید از استنشاق گرد و غبار حاصل از انفجار اکیداً خودداری کرد.
• اگر کسی هنگام جستجوی پناهگاه (‌چه در فضای بسته و چه در فضای باز‌) با گرد و غبار یا آلودگی هوا مواجه شد، لازم است برای جلوگیری از تماس با کمک کت یا یقه پیراهن خود ‌نفس بکشد.
• اگر ‌کسی موفق شود تا از ‌گرد و غبار رادیواکتیو فرار کرده ‌و آن را استنشاق نکند‌، ‌باید به خاطر داشته باشد ‌که نزدیکی به ذرات رادیواکتیو کماکان او را در معرض خطر آلودگی قرار می‌دهد.
• اگر انفجار یا انتشار مواد در فضای بسته روی بدهد، باید ‌فوراً بیرون رفته و به پناهگاه امنی رفت‌.
• اگر کسی ‌هنگام انفجار در فضای بیرون باشد، رعایت توصیه‌های زیر ضرورت دارد:
  • فوراً به داخل ساختمانی که آسیب ندیده است برود.
  • اگر پناهگاه مناسب در دسترس نباشد، فوراً از محل انفجار به سمت ارتفاعات رفته و پناهگاه مناسبی پیدا کند.
  • توصیه‌های مقامات را که از رادیو یا سایر رسانه‌ها ‌پخش می‌شوند، رعایت کند.

• اگر کسی به ‌هنگام انفجار در خانه باشد، رعایت توصیه‌های زیر ضرورت دارد:
  • اگر فرصت باشد، سیستم‌های تهویه و گرمایش را خاموش کرده و پنجره‌ها و دریچه و سایر سوراخ‌ها و درزهای موجود در خانه را مسدود کند. کیف نجات و یک دستگاه رادیو دستی را ‌با خود به پناهگاه ببرد.
  • فوراً به پناهگاه برود (‌ترجیحاً زیرزمین یا اتاقی در وسط خانه).
  • حفاظی ضخیم در فاصله خود و نقطه‌ای که انفجار روی داده است قرار دهد.
  • پنجره‌ها و درهای خارجی را به کمک نایلون و چسب درزگیری نماید. طوری‌که ورود ذرات رادیواکتیو به داخل خانه کاهش پیدا کند. صفحه نایلونی مانع از ورود مواد رادیواکتیو ناشی از انفجار به داخل نمی‌شود.

• بعد از استقرار در پناهگاه امن‌، افرادی که در معرض مواد رادیواکتیو قرار گرفته‌اند، باید خودشان را آلودگی‌زدایی کنند. برای این کار‌، باید لباس‌ها را درآورده و در کیسه‌ای بگذارند (‌کیسه را باید ‌دور از خود و از دیگران قرار دهند) بعداً باید تمام بدن را با آب و صابون کاملاً شستشو بدهند. ‌بعد از ‌توصیه ‌مقامات مسئول به خروج از پناهگاه‌، لازم است به مراکز درمانی مراجعه کنند.
• آلودگی ناشی از انفجار بمب کثیف با توجه به مقدار ماده انفجاری‌، کمیت و نوع ماده رادیو اکتیو و شرایط جوی موجود می‌تواند ناحیه وسیعی را دربر بگیرد. بنابراین میزان پراکندگی تشعشعات متفاوت است، اما پراکندگی رادیواکتیو ناشی از یک بمب کثیف احتمالاً زمان بیشتری می‌خواهد، چون مقدار ماده رادیواکتیو در محل انفجار چندان زیاد نیست.
• کماکان به اخبار صدا و سیما گوش داده تا معلوم شود که آیا باید پناهگاه را ترک کرد یا همانجا ماند.
• به هیچ دلیل و بهانه‌ای نباید مجدداً به محل بمب کثیف برگشت‌.

دفتر امور آموزش عمومی، پایه و همگانی معاونت آموزش، پژوهش و فناوری جمعیت هلال احمر